Hoe belangrijk is slaapstand voor uw herstelproces?

Slapen is net zo belangrijk als voeding en beweging om gezond te blijven.
Slaap is het meest effectieve medicijn en het is gratis. De meeste mensen realiseren zich echter niet hoe cruciaal voldoende slaap is voor onze fysieke en mentale gezondheid. Als dat voor iedereen duidelijk was, zouden we momenteel geen gevaarlijke sluipende epidemie hebben die een enorme invloed heeft op onze ervaring, besluitvorming, leervermogen, verkeersveiligheid en ten slotte ook de lengte van ons leven. Ik heb het over de wereldwijde epidemie van slaaptekort.
Het verkorten van de reguliere slaapduur tot 6 uur of minder leidt tot een hoger risico op beroertes, hartproblemen en kanker, onderdrukt dramatisch het immuunsysteem, versnelt de ontwikkeling van ouderdomsdementie en de ziekte van Alzheimer, verergert depressieve en angstige toestanden, versnelt veroudering. Alles bij elkaar leidt dit tot een korter leven en bovendien tot een algemene verslechtering van de levenskwaliteit.
Slaapgebrek heeft ook een aanzienlijke invloed op ons geheugen en dus op ons leervermogen. Een kind dat onvoldoende slaapt, presteert op school zelfs 40% slechter dan een goed uitgerust kind. Het is vermeldenswaard dat kinderen van nature langer moeten slapen (ongeveer 10 uur), en dat tot de leeftijd van 25 jaar, omdat de hersenen zich nog steeds ontwikkelen. Het is geen wonder dat er onder kinderen en adolescenten meer psychische problemen, aandachtsstoornissen en zelfmoordneigingen zijn, aangezien de meeste kinderen niet lang genoeg slapen om hun hersenen te reinigen en te regenereren.
Onvermogen om in slaap te vallen en de hele nacht rustig te slapen heeft in de meeste gevallen een gemeenschappelijke noemer, namelijk een hoog niveau van cortisol, het bijnierhormoon dat van nature vrijkomt in stressvolle situaties. Bij chronische stress is cortisol continu in omloop. Helaas is dit een typische vicieuze cirkel.
Hoe minder we slapen, hoe eerder we overgevoelig reageren op allerlei prikkels en ze als bedreigend ervaren, en hoe meer cortisol ons lichaam produceert.
De 4 slaapfasen:
Slapen doen we in vier verschillende fasen en die fasen of de cyclus/vanaf 1 tot en met 4/ herhalen zich 4-5 keer per nacht. Deze cyclus duurt ongeveer 90 minuten en dat is 6-7,5 uur.
Fase I – sluimerfase
De sluimerfase is de fase waarin we nog wakker zijn, maar in slaap gaan vallen.
Alpha hersengolftoestand.
Fase II – lichte slaap of NREM-slaap
In de fase van de lichte slaap NREM /Not Rapid Eye Movements/ slaap je inmiddels, maar kun je nog wel heel gemakkelijk wakker worden van iets dat er om je heen gebeurt. Het lichaam si ontspannen, oogbewegingen verdwijnen, lichaamstemperatuur hartslag daalt en bloed stroomt vanuit de hersenen meer naar spieren.
Theta hersengolftoestand.
Fase III – diepe slaap
Deltaslaap is het belangrijkste in termen van weefselregeneratie en energieaanvulling. In deze fase vinden de meest regeneratieve mechanismen plaats en wordt ook groeihormoon uitgescheiden. Tot 70% van de totale hoeveelheid dagelijks groeihormoon wordt tijdens de slaap uitgescheiden!
Fase IV – droomslaap of REM-slaap
Tijdens de fase IV droom je. Hiermee verwerk je informatie en houd je je geheugen op peil. REM staat voor Rapid Eye Movements oftewel voor snelle oogbewegingen. Tijdens deze slaapfase gaat je hart sneller kloppen en stijgt de bloeddruk. Alle spieren in het lichaam blijven echter volledig ontspannen en dat is maar goed ook, omdat je anders misschien je dromen zomaar eens zou kunnen uitvoeren.
Gemiddeld duurt fase IV tussen de 5 en 45 minuten en naarmate de nacht vordert, wordt de lengte van deze REM-slaap langer.
Heb je een korte nacht, of slaap je slecht, dan ontstaat al snel een tekort aan REM-slaap. Concreet betekent dit dat je hersenen niet alle indrukken goed kunnen verwerken en je hoofd ‘vol raakt’.
Hierdoor ontstaan er problemen met het langetermijngeheugen, met de concentratie en word je prikkelbaar.
Welke tips kunnen helpen om de slaapstand te verbeteren?
- Sport of beweeg voldoende overdag of vroeg in de avond.
- Drink na 15 uur geen koffie, thee of iets anders met cafeïne, tein.
- Vermijd suiker en eten naar 18 uur.
- Kijk minimaal 1 uur voordat je gaat slapen niet meer naar je telefoon, tablet of computer.
- Het is beter om naar muziek te luisteren, mediteren.
- Zorg voor rustige slaapkamer zonder de televisie met frisse lucht.
- Sta steeds rond dezelfde tijd op en ga rond dezelfde tijd naar bed. Hou vast van je slaaptijden.